Hé jij! Ben je wel eens benieuwd waarom je niet de lucht in vliegt als je springt? Waarom appels van de boom vallen? Waarom de maan om de aarde draait? Het antwoord is: zwaartekracht!
Wat is zwaartekracht eigenlijk?
Zwaartekracht is een onzichtbare kracht. Je kunt hem niet zien, niet voelen, maar hij is er wel degelijk! Het is een soort magische trekpleister die alles naar de aarde trekt. Alles, echt alles! Van jou en mij, tot de grootste bergen en zelfs de maan!
Hoe werkt zwaartekracht?
Stel je voor dat de aarde een reusachtige magneet is. Die magneet trekt alles naar zich toe. Hoe zwaarder iets is, hoe sterker de aarde het aantrekt. Een flinke, zware steen valt dus veel harder naar beneden dan een klein, licht veertje. Dat komt door de zwaartekracht; de aantrekkingskracht van de aarde.
Maar hoe werkt het dan precies? Nou, dat is best lastig uit te leggen. Zelfs de slimste wetenschappers zijn er nog steeds mee bezig. We weten wel dat het te maken heeft met de massa van objecten. Hoe meer massa iets heeft, hoe sterker de zwaartekracht die het uitoefent. De aarde is enorm groot en zwaar, dus heeft hij een heel sterke zwaartekracht.
Zwaartekracht op andere planeten
De zwaartekracht is niet overal even sterk. Op de maan is de zwaartekracht veel minder sterk dan op aarde. Daarom konden de astronauten op de maan zulke hoge sprongen maken! Op Jupiter, de grootste planeet in ons zonnestelsel, is de zwaartekracht juist veel sterker. Je zou je daar dus veel zwaarder voelen dan op aarde. Lees meer over wat zwaartekracht eigenlijk is hier.
VIDEO: Zwaartekracht -Leren met Cas in de Klas – Kinderpretpark Julianatoren
Waarom vallen dingen naar beneden?
Omdat de aarde ze aantrekt! De zwaartekracht trekt alles naar het middelpunt van de aarde. Dat is het punt precies in het midden van de planeet. Zelfs als je een bal recht omhoog gooit, valt hij uiteindelijk weer terug naar beneden, dankzij diezelfde zwaartekracht.
Zwaartekracht en de ruimte
Zwaartekracht is niet alleen op aarde te vinden, hoor! Hij houdt ook de maan in zijn baan om de aarde. En hij houdt de aarde in zijn baan om de zon. Zonder zwaartekracht zouden alle planeten door de ruimte zweven, chaotisch rondvliegen!
Zelfs de sterren in het heelal worden door zwaartekracht bij elkaar gehouden. Grote groepen sterren vormen samen sterrenstelsels, zoals ons eigen Melkwegstelsel. De zwaartekracht is dus essentieel voor de orde en structuur in het universum. Het is een belangrijke kracht die alles in stand houdt.
Must-reads
We hebben enkele topbronnen over Wat is zwaartekracht eigenlijk? – Uitleg voor kinderen voor je op een rijtje gezet.
Wat gebeurt er als er geen zwaartekracht zou zijn?
Stel je eens voor: geen zwaartekracht! Dat zou heel raar zijn. Alles zou dan door de ruimte zweven. Je zou niet kunnen lopen, springen of zitten. Je zou als een ballon in de lucht zweven, totdat je tegen iets anders aanbotst.
Ook de aarde zelf zou uit elkaar vallen. Zonder zwaartekracht om de stukken bij elkaar te houden, zou de aarde uiteenvallen in kleine stukjes. Het zou een enorm chaos zijn!
Zwaartekracht in het dagelijks leven
Zwaartekracht is overal om je heen! Je gebruikt hem elke dag, zonder erbij na te denken. Als je fietst, loop je, spring je of een bal gooit. Zelfs als je gewoon zit of staat, ervaar je de zwaartekracht. Hij houdt jou met beide benen op de grond!
Zonder zwaartekracht zouden we niet kunnen leven zoals we nu doen. We zouden geen voedsel kunnen verbouwen, geen huizen kunnen bouwen en geen auto’s kunnen rijden.
Veelgestelde vragen over zwaartekracht
Vraag 1: Waarom valt de maan niet op aarde?
De maan valt wel degelijk *naar* de aarde toe, maar mist de aarde continu omdat hij tegelijkertijd een enorme snelheid *langs* de aarde heeft. Het is een constante valpartij die een cirkelbaan veroorzaakt.
Vraag 2: Is de zwaartekracht overal even sterk?
Nee, de sterkte van de zwaartekracht hangt af van de massa van het object. De zwaartekracht is sterker op grotere planeten dan op kleinere.
Vraag 3: Kan de zwaartekracht ooit verdwijnen?
Nee, zwaartekracht is een fundamentele kracht in het universum en zal niet zomaar verdwijnen. Het is onderdeel van de natuurwetten.
Vraag 4: Wat is gewichtloosheid?
Gewichtloosheid is het gevoel dat je geen gewicht hebt, als je bijvoorbeeld in een ruimteschip bent. Het komt doordat de zwaartekracht en de versnelling van het ruimteschip elkaar opheffen. Meer over zwaartekracht en de effecten op de aarde en in de ruimte.
Gewichtloosheid is een situatie waarbij je geen zwaartekracht voelt. Dit gebeurt bijvoorbeeld in de ruimte, ver van de aarde, waar de zwaartekracht van de aarde minder sterk is. Je zweeft dan als het ware.
Vraag 5: Heeft alles zwaartekracht?
Ja, alles wat massa heeft, heeft ook zwaartekracht. Zelfs jij oefent een minuscule zwaartekracht uit op de voorwerpen om je heen. Maar die is te klein om te merken!
